Ինքնաստուգում
10. E
11. E
12. C
13. C
14. B
15. C
Ճնշում, ճնշման ուժ
Վ.Ի. Լուկաշիկի խնդրագրքից խնդիրներ էջ 46, 358-368
Խնդիր 358.
Վարդակները մամլում են հատուկ զանգվածից (բարկալիտային)՝ այդ զանգվածի վրա ազդելով 37,5 կՆ ուժով: Վարդակի մակերեսը 0,0075 մ² է: Ի՞նչ ճնշման տակ է մամլվում վարդակը:
F = 37,5 կՆ = 37 500 Ն
S = 0,0075 մ²
_______
p – ?
_______
p = F/S = 37 500 Ն/0,0075 մ² = 5 000 000 Պա = 5000 կՊ
Պատ.՝ 5000 կՊ
Խնդիր 359.
Կաթսայի հատակի մակերեսը հավասար է 1300 սմ²: Հաշվեցե՛ք, թե որքանով կմեծանա կաթսայի ճնշումը սեղանին՝ դրա մեջ 3,9 լ ծավալով ջուր լցնելիս:
S = 1300 սմ² = 0,13 մ²
V = 3,9 լ = 3,9 կգ
_______
p – ?
_______
F = mg = 3,9 կգ · 10 Ն/կգ = 39 Ն
p = F/S = 39 Ն/0,13 մ² = 300 Պա
Պատ.՝ 300 Պ-ով
Խնդիր 360.
Ի՞նչ ճնշում է գործադրում հատակին 48 կգ զանգվածով տղան, որի կոշիկների ներբանների մակերեսը 320 սմ² է:
m = 48 կգ
S = 320 սմ² = 0,032 մ²
_______
p – ?
_______
F = mg = 48 կգ · 10 Ն/կգ = 480 Ն
p = F/S = 480 Ն/0,032 մ² = 15 000 Պա = 15 կՊ
Պատ.՝ 15 կՊ
Խնդիր 361.
78 կգ զանգվածով մարզիկը կանգնած է դահուկների վրա: Յուրաքաչյուր դահուկի երկարությունը 1,95 մ է, լայնությունը՝ 8 սմ: Ձյան վրա ի՞ն ճնշում է գործադրում մարզիկը:
m = 78 կգ
l (1 դ.) = 1,95 մ
b (1 դ.) = 8 սմ = 0,08 մ
_______
p – ?
_______
F = mg = 78 կգ · 10 Ն/կգ ժ = 780 Ն
S = 1,95 մ · 0,08 մ · 2 = 0,312 մ²
p = F/S = 780 Ն/0,312 մ² = 2500 Պա = 2,5 կՊ
Պատ.՝ 2,5 կՊ
Խնդիր 362.
300 կգ զանգվածով խառատային հաստոցը հիմքի վրա հենվում է չորս ոտքերով: Որոշեցե՛ք հաստոցի ճնշումը հիմքի վրա, եթե յուրաքանչյուր ոտքի մակերեսը 50 սմ² է:
m = 300 կգ
S (1 ոտք) = 50 սմ² = 0,5 մ²
_______
p – ?
_______
F = mg = 300 կգ · 10 Ն/կգ = 3000 Ն
S = 0,5 մ² · 4 = 2 մ²
p = F/S = 3000 Ն/2 մ² = 1500 Պա
Խնդիր 363.
Սառույցը սիմանում է 90 կՊ ճնշման: Արդյոք կանցնի՞ այդ սառույցի վրայով 5,4 տ զանգվածով տրակտորը, եթե այն հենվում է 1,5 մ² ընդհանուր մակերեսով թրթուրների վրա:
m = 5,4 տ = 0,0054 կգ
S = 1,5 մ²
_______
p – ?
_______
F = mg = 0,0054 կգ · 10 Ն/կգ = 0,054 Ն
p = F/S = 0,054 Ն/1,5 մ² = 0,036 Պա
Պատ.՝ Այո, կանցնի
Խնդիր 364.
Երկսռնի կցանքի զանգվածը բեռան հետ 2,5 տ է: Որոշեցե՛ք ճանապարհին կցանքի գործադրած ճնշումը, եթե ճանապարհի հետ յուրաքանչյուր անիվի հպման մակերեսը հավասար է 125 մ²:
Բայի սեռը
1. Ընդգծե՛ք կրավորական սեռի 3 բայ.
ա) երեսապատվել, անպատվել, կախարդվել, համարձակվել, գժտվել, անջատվել
բ) ուշաթափվել, զինաթափվել, չքվել, լքվել, թեքվել, գգվել
գ) հարմարվել, համարվել, սիրվել, գժվել, զբաղվել, շարժվել,
դ) կազմվել, հաշտվել, նկատվել, հաջողվել, վիճակվել, արձակվել ե) նետահարվել, խելագարվել, մերժվել, հրաժարվել, երդվել, խզվել
զ) ճարահատվել, շրջապատվել, հիասթափվել, բեռնաթափվել, խե- լագարվել, փառաբանվել
է) զզվել, պոկվել, թոթվել, մխիթարվել, ընդհարվել, պրկվել
ը) զարկվել, թաքնվել, քննարկվել, բնակվել, վհատվել, ավարտվել
թ) պապանձվել, մոլորվել, տարվել, նշվել, հրճվել, քշվել
ժ) հակառակվել, կործանվել, ուսումնասիրվել, սխալվել, ավերվել, գրկախառնվել
2. Ընդգծե՛ք չեզոք սեռի 3 բայ.
ա) շոշափել, սարսափել, խարխափել, ընդգրկել, ծվատել, ծագել
բ) երևալ, որսալ, երերալ, փութալ, գիտենալ, ուրանալ
գ) սիրահարվել, արագացվել, հարձակվել, մանրացվել, շաղափվել, հպատակվել
դ) բարձել, տրոփել, տեսնել, թոթափել, հանգել, վարարել
ե)զայրանալ, հասկանալ, հերոսանալ, հագենալ, շշնջալ, ափսոսալ
զ) նորոգվել, հնազանդվել, գանգատվել, օրորվել, ողողվել, թոթովել
է) սովել, գովել, ժողովել, ծարավել, մլավել, նզովել
3.Ընդգծե՛ք կրավորական ածանցով 3 բայ.
ա) չվել, ցրվել, տրոհվել, խռովել, թաթավել, համալրվել
բ) հոլովել, երկատվել, հաշվել, հմայվել, կռվել, շնորհվել
գ) կռահվել, բարելավել, ապահովել, բաղդատվել, արյունոտվել, հովվել
5.Ընդգծե՛ք ներգործական սեռի 3 բայ.
ա) ննջել, գլորել, վազել, պատմել, տխրել, թրջել
բ) տրտնջալ, կարդալ, մրմնջալ, խրխնջալ, աղալ, ճռճռալ
գ) հասնել, ոստնել, գտնել, լինել, մեկնել, անել
դ) իմանալ, լողանալ, հղանալ, ծուլանալ, հեռանալ, մոռանալ
ե) փնչացնել, քնեցնել, խռմփացնել, փչացնել, ճռճռացնել, ծպպացնել
զ) կամենալ, վախենալ, ունենալ, ուզենալ, պարծենալ, մոտենալ
է) վերցնել, զարթնել, հանգցնել, սավառնել, մտնել, հարցնել
6.Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծե՛ք տվյալ նախադասությանը համապատասխանողը.
ա) Ինչ (վերաբերում, վերաբերվում) է ձեզ, դուք կարող եք հանգիստ ձեր գործը շարունակել։
բ) Մենք հակընդդեմ հայց ենք տվել, որ մեզ նույնպես (տուժված, տուժած) կողմ ճանաչեն:
գ) Ձեռքերս ցրտից (ճաքճքվել, ճաքճքել) են, և չեմ կարողանում նույ- նիսկ լվացվել։
դ) Սանդուղքով իջնելիս միշտ բազրիքից (բռնի՛ր, բռնվի՛ր), որ չսայ- թաքես:
ե) Ասում է, որ ինձնից (խռովել, խռովվել) է և այլևս չի ուզում հետս հանդիպել։
զ) Երեկվանից չի հաջողվում մեր թղթակցի հետ (կապնվել, կապվել) և նորություններ իմանալ բանակցությունների ընթացքի վերաբերյալ: է) Մեր դասարանի ավագի հետ այսօր նորից (վիճվել, վիճել եմ:
Диагностическая работа
Спишите, вставляя пропущенные буквы.
Заг_р, к_сается, пол..жение, забл..стел, г_релый, бл..стательное, пол..гаться, выр..щенные, з_рька, прод..рается, к_снуться, прор..стать, уг..р, з_рево, выч..тание, заг_релый, разб..раться, соб..ру, заж..гание, прик_сновение, , оз_рить, проб..раюсь, к_сательная.
Загар, касается, положение, заблестел, горелый, блистательное, полагаться, выращенные, зорька, продирается, каснуться, прорастать, угар, зарево, вычитание, загорелый, разбираться, соберу, зажигание, прикосновение, озарить, пробираюсь, касательная.
Выпишите из предложенных словосочетаний только те, где в словах пишется буква О.
Обг_ревшая свечка, внезапное оз_рение, антиприг_рное покрытие, мамино прик_сновение, увидеть з_рянку, ранние з_ри, ог_рок свечи, док_снуться до руки, приг_ревший ужин, г_реть на плите, з_рево от пожара, начертить к_сательную, к_снется многих, к_сательно данного вопроса.
Обогревшая свечка, внезапное озарение, мамино прикосновение, увидеть зарянку, ранние зри, огонок свечи, пригоревший ужин, зарево от пожара.
Найдите в данном тексте числительные и выпишите их.
Трое мальчиков путешествовали на двухпалубном корабле по Черному морю с бабушкой и дедушкой. Мальчики были тройняшками. Они закончили шестой класс на «четвёрки» и «пятёрки», путешествие было наградой за успешное окончание учебного года. А в Новосибирске в квартире на четвёртом этаже остались родители и пятилетняя сестрёнка, которая очень любит кататься на трёхколесном велосипеде. Во время путешествия они побывали в семи городах, увидели двенадцать видов птиц.
Трое, шестой, четвёрки, пятёрки, четвёртом, пятилетняя, семи, двенадцать.
Объясни значение фразеологизма одним словом:
- кот наплакал – Минимальное или ничтожно малое количество чего-то, причём в роли чего-то может выступать всё что угодно
- без году неделя –Несколько дней, недавно, краткий период времени.
- в двух словах – Очень кратко, сжато, без подробностей
- в мгновение ока –Вмиг, моментально, вери вери фаст
- во весь голос – Открыто, во всеуслышание, откровенно, не боясь ничего
- во весь дух – Неизм. Очень быстро, с большой скоростью, стремительно
- выбиться из сил – Очень уставать от какой либо работы, занятия; ослабевать от сильного или длительного напряжения.
- делать из мухи слона – сильно преувеличивать что-либо незначительное либо придавать большого значения чему-то маловажному.
Составьте прилагательные во всех степенях сравнений.
Образец: умный — умнее — умнейший — самый умный
- Тяжёлый — тяжелее — тяжелейший — самый тяжёлый
- Древний — древнее — древнейший — самый древний
- Низкий — ниже — низшй — самый низкий
- Строгий — строже — строжайший — самый строгий
- Добрый — добрее — добрейший — самый добрый
- Быстрый — быстрее — быстрейший — самый быстрый
Երկկենցաղներ
- Երկկենցաղները արտաքին կառուցվածքի ի՞նչ առանձահատկություններ գիտեք:
Երկկենցաղների արտաքին տեսքի առանձնահատկություններից է իրենց մաշկը։ Երկկենցաղների մաշկը մերկ է, զուրկ է թեփուկներից: Սակայն դրա փոխարեն այն հարուստ է լորձ արտադրող գեղձերով ու շատ անգամ այդ լորձը նույնիսկ թունավոր է: - Ներկայացնել Հայաստանում հանդիպող երկկենցաղներին:
Հայաստանում կան բավականին շատ երկկենցաղներ, ավելի քան 53 տեսակ։ Դրանց մեջ են մտնում իսկական մողեսներ, սափրագլուխներ, իժեր, ցամաքային կրիաներ և ուրիշները: - Ինչպե՞ս են բազմանում երկկենցաղները:
Իրենք բազմանում են սեռական ձևով արտաքին բեղմնավորմամբ։ Իրենց մոտ լավ է արտահայտված սեռական դեմոֆրիզմը, էգերը ավելի մեծ են, իսկ արունները փոքր, բայց ավելի գունավոր ու նաև ունեն հատուկ օրգաններ էգերին գրավելու համար՝ ռեզոնատորներ։
Ձևաբայեր
Անկատար ձևաբայ- ում-երգում, խաղում
Վաղակատար ձևաբայ-ել- երգել, խաղացել
Ապակատար ձևաբայ-/ել/ու, /ալ/ ու- երգելու, խաղալու
Ժխտական ձևաբայ- ի,ա -/չի/, երգի, խաղա
- Կազմել հետևյալ բայերի անկատար, վաղակատար, ապակատար, ժխտական ձևաբայերը՝ աշխատել, կարդալ, մեռնել, հանգչել, վախենալ, զարմանալ, զարմացնել, մոտեցնել, փախցնել, կտրտել, հուզվել:
աշխատել- աշխատում, աշխատել, աշխատելու, աշխատի
կարդալ- կարդում, կարդացել, կարդալու, կարդա
մեռնել- մեռնում, մեռել, մեռնելու, մեռնի
հանգչել- հանգում, հանգչել, հանգչելու, հանգչի
վախենալ- վախենում, վախեցել, վախենալու, վախենա
զարմանալ- զարմանում, զարմացել, զարմանալու, զարմանա
զարմացնել- զարմացնում, զարմացրել, զարմացնելու, զարմացնի
մոտեցնել- մոտեցնում, մոտեցրել, մոտեցնելու, մոտեցնի
փախցնել- փախցնում, փախցրել , փախցնելու, փախցնի
կտրտել- կտրտում․ կտրտել, կտրտելու, կտրտի
հուզվել- հուզվում, հուզվել, հուզվելու, հուզվի - Կազմածդ ձևաբայերը խոնարհել սահմանական եղանակի անկատար ներկա, անկատար անցյալ, վաղակատար ներկա , վաղակատար անցյալ, ապակատար ներկա, ապակատար անցյալ ժամանակային ձևերով: Օրինակ՝ ուզում/ խաղում/ եմ, ես, է, ենք, եք, են- անկատար ներկա. ուզում էի, էիր, էր, էինք, էիք, էին- անկատար անցյալ: Ուզել / խաղացել/ եմ, ես, է, ենք, եք, են- վաղակատար ներկա. խաղացել էի, էիր, էր, էինք, էիք, էին- վաղակատար անցյալ: Ուզելու / խաղալու/ եմ, ես, է, ենք, եք, են- ապակատար ներկա. ուզելու / խաղալու/ էի, էիր, էր, էինք, էիք, էին- ապակատար անցյալ:
Վիճակագրություն և հավանականություն
Առաջադրանքներ
324. 8*12*9=864
325. 4*3/2=6
5
5*6=30
332. խնձոր բանան
նարինջ խնձոր
ծիրան խաղող
դեղձ ծիրան
դեղձ ծիրան
խնձոր նարինջ
խնձոր նարիջ
ծիրան դեղձ
դեղձ նարինջ
խնձոր նարինջ
արքայախնոր մանդարին
խնձոր նարինջ
խնձոր նարինջ
արքայախնձոր նարինջ
արքայախնձոր խնձոր
պամելո կիվի
խնձոր բանան
333. Պիեռ Ագոստինի
Ֆերենց Կրաուշ
Անն Լը Հյուիլյե
Անտոն Ցայլինգեր
Ջոն Կլաուզեր
Ալեն Ասպեկտ
Ջորջիո Պարիզի
Կլաուս Հասելման
Սյուկուրո Մանաբե
Անդրեա Գեզ
Ռայնհարդ Գենցել
Ռոջեր Փենռոուզ
334. Արագածոտն — Աշտարակ
Արարատ — Արտաշատ
Արմավիր — Արմավիր
Գեղարքունիք — Գավառ
Լոռի — Վանաձոր
Կոտայք — Հրազդան
Շիրակ — Գյումրի
Սյունիք — Կապան
Վայոց ձոր -Եղեգնաձոր
Տավուշ — Իջևան
335.
336.
Լրացուցիչ
337.
338.
Թեստային աշխատանք. բայի գործածությունը
1. Ո՞ր շարքի բոլոր բայերն են ա խոնարհման:
1) չեն անշարժացել, շատացող, բարձրացա, վարձած
2) եկած, չեմ մոռանա, արածում է, պիտի գնայիր
3) տված, հասա, կկայունանա, խաղացած
4) դարձող, լեռնանում են, ժպտում եմ, դիմացել է
2. Ո՞ր շարքի բոլոր բայերն են ա խոնարհման:
1) դարձե՛ք, ելա, կջանամ, մի՛ տուր
2) մոռացել եմ, պիտի կարդայինք, ցնծաց, կտոկան
3) կերանք, հոգացող, բարձրացավ, տալիս է
4) պիտի խաղա, ցնցեց, ջանում է, ցոլցլաց
3. Ո՞ր շարքի բոլոր բայերն են ա խոնարհման:
1) մի՛ եկ, հասկացել եմ, զայրացել է, տվեց
2) ասաց, տո՛ւր, դարձի՛ր, դողաց
3) պիտի հուսանք, թողել եմ, գալիս է, վշշում է
4) եղա, հավատալ, խոսող, զղջում է
4. Ո՞ր շարքի բոլոր բայերն են ե խոնարհման:
1) չեն շարժվում, շատանում է, հիշեցի, պարում է
2) հեռացել են, շտապեցի, գովերգեցին, պիտի խոսեիր
3) փակցրած, եղավ, կերանք, վառված
4) վազեց, պատկերելու էր, գոհացի՛ր, կդիմադրի
5. Ո՞ր շարքում դերբայական ձևի սխալ կազմություն կա:
1) թռչելիս, կարոտած, դիպչող, մոտեցած
2) նստեցնել, սառչած, ուրախացող, խմեցնել
3) փախչելիս, սառչող, կպած, աշխատեցնել
4) փրկված, շփոթեցնել, կառչող, խոսող
6. Ո՞ր նախադասության մեջ դերբայական սխալ ձև կա:
1) Արշակը փորձել էր Զինայի հետ փախչել արտասահման, բայց ոստիկանությունը նրան բռնել էր և տեղեկացրել Սմբատին:
2) Սարի լանջին բուսած մանուշակները բացել էին աչիկները և ժպտում էին արևին:
3) Բժիշկը պատվիրել էր օրը երկու անգամ դեղ կաթացնել հիվանդի աչքերի մեջ:
4) Գարնանային արևը հալեցրել էր ձյունը, ու վարարած գետերը դուրս էին եկել իրենց ափերից:
7. Ո՞ր նախադասության մեջ դերբայական սխալ ձև կա:
1) Երբ փորձում էի նրան հիշեցնել տված խոստումները, չլսելու էր տալիս:
2) Դաշտի խաղաղության մեջ քնքշորեն բուրացող ծաղիկները մի պահ մեղմեցին նրա հոգու ցավը:
3) Անծայրածիր հեռուներում աստիճանաբար մգացող լեռների սուր կատարները ահարկու տպավորություն էին թողնում:
4) Կարդալիս հանկարծ զգում էի, որ կտրվել եմ իրականությունից ու դարձել գրքի հերոսների ուղեկիցը
8. Ո՞ր նախադասության մեջ դերբայական սխալ ձև կա:
1) Երկրաշարժից տուժած մարդկանց օգնության ձեռք մեկնեց ողջ աշխարհը:
2) Խանութի բացման օրը բոլոր հյուրերին նվիրեցին խոնավեցնող քսուքներ:
3) Կապտավուն նժույգ հեծած ձիավորը ընթանում էր լարված և ուշադիր:
4) Շատ կարդալուց աչքի լույսը պակասել էր, ու ջահել օրերի նման այլևս մի քանի օրում մի գիրք չէր կարողանում ավարտել:
9. Ո՞ր նախադասության մեջ դերբայական սխալ ձև կա:
1) Անձրևի կաթած տեղը մի մեծ խոռոչ էր բացվել:
2) Մթության մեջ խարխափելով` փոքրիկներն առաջ էին շարժվում ու հանկարծ իրար կպնելիս սարսափած ճչում էին ու կծկվում:
3)Երեխայի համար գնեցինք հեքիաթներ պատմող մի տիկնիկ և խոսող շնիկ:
4) Ես ամեն կերպ փորձում էի զգույշ դիպչել նրա վերքին, որպեսզի ցավ չպատճառեի:
10. Ո՞ր նախադասության մեջ դերբայական սխալ ձև կա:
1) Ապրելուց քաղցր է մեռնել քեզ համար:
2) Որևէ բան մտածելիս նա սովորաբար ձեռքը դնում է ճակատին:
3) Քայլելուց դիմացդ էլ չես նայում, դրա համար էլ հաճախ ես սայթաքում:
4) Այսքան մտածելուց գլուխս պայթում է:
11. Ո՞ր նախադասության մեջ դերբայական սխալ ձև չկա։
1) Եթե ես ցանկանայի փախնել, ոչ ոք ինձ չէր խանգարի:
2) Այդ միջադեպը քարոզարշավի վրա ոչ մի ազդեցություն էլ չի կարող թողել:
3) Ինքն ասաց, որ շատ կարդալուց վնաս չկա:
4) Այդ մարդը ուտելուց միշտ խոսում էր և ծիծաղում:
12. Ո՞ր նախադասության մեջ բայի խոնարհման սխալ ձև չկա:
1) Ալիքները հսկա սառցաբեկորները թռցրեցին դեպի ծովի խորքը:
2) Սարի հետևում հանգչել էին վերջին շողերը, երբ մենք շարժվեցինք դեպի վրանները:
3) Ծովի մեղմօրոր ալիքները դիպչեցին նրա մերկ սրունքներին, և նա սրթսրթաց:
4) Մի պահ միայն գրավվելով լուսնկա երեկոյով` թագուհին դարձյալ խորասուզվեց մտքերի օվկիանոսում:
13. Ո՞ր նախադասության մեջ պատճառական բայի կազմության սխալ ձև կա:
1) Երբեմն նստում էր դիմացս և խոսեցնում մեր սարերից ու լսում էր թաքուն համակրանքով:
2) Գրողի ներկայացրած մարդկային աշխարհում իշխում է գեղեցիկը:
3) Հետո տիրացուին գրել է տալիս այդ երեք անունները` նրան ուրիշ ոչինչ չհայտնելով:
4) Առաջին բուժօգնություն ցույց տալու ժամանակ պետք է անշարժեցնել վնասված վերջույթը:
14. Ո՞ր նախադասության մեջ դերբայի կամ ձևաբայի (կախյալ դերբայի) սխալ ձև չկա։
1) Դատարանը տուժվածից ցուցմունք վերցրեց կատարվածի վերաբերյալ:
2) Շատ անսպասելի կորում է նաև տիկնոջ վերջին հույսը:
3) Դեմքի թարմ գույնը պահպանելու համար մաշկը պետք է շարունակ խոնավացնել։
4) Ջրի ցայտերը դիպչում են ապակուն ու անմիջապես սառում:
Բնագիտության ֆլեշմոբ 2024
♪Ժասմին 🍬 Հակոբյան <3 