Գոյական

Գոյականները առարկա, անձ կամ երևույթ, զգացմունք ցույց տվող բառեր են, օրինակ՝ սեղան, աթոռ, ծառ, մարդ, բժիշկ, անձրև, սեր, երջանկություն…

Գոյականները պատասխանում են ո՞վ ովքե՞ր, ի՞նչ, ինչե՞ր հարցերին: Գոյականները ցույց են տալիս անձ, առարկա, երևույթ, զգացմունք…

Գոյականները լինում են եզակի և հոգնակի:

Եզակի գոյականը ցույց է տալիս մեկ առարկա, օրինակ՝ սեղան, աթոռ, շուն, քար, մարդ….

Հոգնակի գոյականը ցույց է տալիս մեկից ավել առարկանները, օրինակ՝ սեղաններ, շներ, մարդիկ, քարեր…

Հայերենում գոյականի հոգնակին հիմնականում կազմվում է եր և ներ վերջավորությունների միջոցով:

Միավանկ բառերին ավելանում է եր, բազմավանկ բառերին՝ ներ, օրինակ քար-քարեր, պատ-պատեր, կատու-կատուներ, սեղան-սեղաններ:

Այս ընդհանուր օրինաչափությունից կան մի շարք շեղումներ, որոնք կուսումնասիրենք ավելի ուշ:

Առաջադրանք 2

Գործնական աշխատանք

Դուրս գրեք հոգնակի թվով օգտագործված գոյականները և առանձնացրեք հոգակիի վերջավորությունը:

Սեղան,-սեղաններ

Կախիչ-կախիչներ

մարդիկ-մարդիկներ

հանելուկ-հանելուկներ

մատներ-մարտ

կապիկներ,-կապիկ

ժամացույցներ,- ժամացույց

դաս-դասեր

կաշիներ-կաշի

լարեր-լար

պատուհաններ,-պատուհան

 նախագահներ,-նախագիծ

տնակներ,-տնակ

 հոգիներ-հոգի

Բառերը դարձրեք հոգնակի և խմբավորեք

Դաս, գրիչ, լուր, քար, հիշողություն, տետր, վագր, տղա, արկղ, ցուցատախտակ, կողմնացույց, հուշ, մազ, լեզու, կակաչ, փայտ, սունկ, աչք:

ԵՐ-ով ավարտվողներ,վագրեր	ՆԵՐ-ով ավարտվողներ,կողմնացույցներ
Դասեր,լուրեր,սնկեր,արկղեր	Գրիչներ,լեզուներ,
Հուշեր,քարեր,տետրեր,	կակաչներ,հիշողություներ
Մազեր,փայտեր,աչքեր,	Տղաներ,ցուցատաղտակներ,

Առաջադրանք արաջին

1. Առանձնացրեք գոյականները

Աշխատելով

աշխատանք,

 հիշողություն,

 մազեր,

 հոգիներ,

գեղեցիկ,

դանդաղ

գեղեցկություն,

 մեղմորեն,

 խոսելով

, գրիչ,

 խոսք,

վազելով,

 վազք

, սեղան,

 անտառ,

 խոսում

, գոռում

, մեծանում,

 խոսք,

 վերադառնալով

, տնտեսուհի,

 հաճելի:

2. Եզակի գոյականները դարձրեք հոգնակ

Գիրք-գրքեր

Սիրտ-սրտեր

Գազան-գազաներ

Մեխ-մեխեր

Կարիճ-կարիճներ

Շուն-շներ

Մեքենա-մեքենաներ

Նստարան-նստարաններ

Տուն-տներ

Սեղան-սեղաներ

Հայ-հայեր

հաերգ

Վտակ,-բարակ

շաչել-նման

,ձայնակցել-երգելուն

ժիր-աշխույժ

զվարթ-ուրախ

ունկնդիր-ունկադիրներ

մտախոհ- մտազբաղ

Мойдодыр

1. Прочитайте текст.
2. Найдите и выпишите слова, которые отвечают на вопросы кто? что?
   Что-одеяло, подушка, самовар, простыня, утюг, сапок, пирог, кочерга, книжка, печка, умывальник, свечка
   
   Кто-лягушка, поросёнок, начальник, командир, Мойдодыр, котёнок, мышонок, утёнок, жук, паук, солдаты, трубочист.
3. Составьте словосочетания с этими словами.
   1. Грязный трубочист
   2. Мягкая подушка
   3. Маленькие жучки
   4. Зелёная лягушка
   5. Вкусные пироги
   6. Интересная книжка
   7.Тёплое одеяло
   8.Милый котёнок
   9.Розовый поросёнок
   10.Вкусный пирог
4. Напишите, что произошло с главным героем сказки. /5-6 предложений/
   Жил мальчик, который не любил умываться. Однажды от него сбежали подушка, одеяло, простыня, книга. А из маминой спальни вышел умывальник Мойдодыр и приказал ему тут же помыться. И сразу же щётки и мочалки принялись его мыть.

և-ի ուղղագրություն

ագեվազ, այցեվճար, տարեվերջ, կարևոր, թեթևություն, դափնեվարդ, եղրևանի, գինեվաճառ, ոսկեվաճառ,  ուղեվճար, հետևորդ, հետևանք, ունևոր, ուղևոր, օթևան, հոգեվիճակ, բարև, արևային, Եվրոպական, հոգեվիճակ, թևավոր, ոսկեվարս, գինեվաճառ, երևույթ, հնդեվրոպական, Երևան, ալևոր, գերեվարել, սերկևիլ, դափնեվարդ, բարևագիր:

Փայտարվեստի թանգարան

Փայտարվեստի պետական թանգարանը հիմնադրվել է 1977 թ.: Թանգարանի հիմնական խնդիրներից է` հավաքագրել և պահպանել: Փայտարվեստի թանգարանը, միևնույն ժամանակ, յուրօրինակ դպրոց է, որտեղ մասնագիտական կրթություն են ստացել ցուցադրվող հեղինակներից շատերը: Ցուցադրությունը պայմանականորեն բաժանվում է երեք մասի` հնագույն մշակույթի, կիրառական արվեստի և քանդակի բաժինների: Վերջին երկուսում ներկայացված են պրոֆ‎եսիոնալ քանդակագործների, նկարիչների և փայտի փորագրության վարպետների ժամանակակից ստեղծագործություններ: Ցուցադրությունում ներկայացված են ինչպես հին փայտե առարկաներ, այնպես էլ ժամանակակից փորագրության և քանդակի նմուշներ:

Մաս և ամբողջ

Գտիր թվի նշված մասը։
180-ի 5/9-րդ մասը-180:9=20 20×5=100
200-ի  4/5 մասը-200:5=40 40×4=160
100-ի  3/10 մասը-100:10=10 10×3=30
150-ի  2/5 մասը-150:5=30 30×2=60
2.Արտահայտիր նշված միավորներով։
1/4 ժ= 15ր 60:4=15
1/5 կմ =200 մ 1000:5=200
1/3 օր =8 ժ 24:3=8
1/4 տ =3 ամիս 12:4=3
1/5 ց = 20կգ 100:5=20
1/4  մ =25 սմ 100:4=25

3.Արտահայտիր նշված միավորներով։
5/ 6 ժ=50 ր 60:6=10 10×5=50
4/5 կմ =800 մ 1000:5=200 200×4=800
5/6 օր = 20ժ 24:6=4 4×5=20
3/4 տ =9 ամիս 12:4=3 3×3=9
3/20 ց = 150կգ 100:20=5 5×3=15
4/5 մ = 80սմ 100:5=20 20×4=80

4.  Արամը  դպրոցից տուն վերադառնալիս  ճանապարհի   1/4 մասը  անցնելուց հետո, ճանապարհի ո՞ր մասը դեռ  պետք է անցնի։
3/4
5․ Արկղում կար 120 միատեսակ գնդակ։ Արկղից հանեցին դրանց 7/8 մասը։ Քանի՞ գնդակ մնաց արկղում։
120:8=15
15×7=105
120-105=15
6․ Ջրավազանում կար 3200 լիտր ջուր։ Այգին ջրելու համար օգտագործվեց դրա 5/8 մասը։ Քանի՞ լիտր ջուր մնաց ջրավազանում։
3200/8=400
400×5=2000
3200-2000=1200

7․ Ո՞ր պատկերի 3/5 մասն է գունավորված։
1-ին

1)

2)

3)

Ճամփորդները

Աքլորը մի օր կտուրը բարձրացավ, որ աշխարհ տեսնի։ Վիզը ձգեց, երկարացրեց, բայց բան չտեսավ․ դիմացի սարը խանգարում էր։

― Քուչի՛ ախպեր, կարելի է դու գիտենաս, էն սարի ետևն ի՞նչ կա,― հարցրեց վերևից բակում պառկած շանը։

― Ես էլ չգիտեմ,― պատասխանեց Քուչին։

― Հապա մինչև ե՞րբ պետք է այսպես մնանք․ արի՛ գնանք մի տեսնենք՝ աշխարհումս ինչ կա, ինչ չկա։

Շունն էլ համաձայնեց։ Խոսքը մին արին ու փախան։

Գնացին, գնացին, իրիկունը հասան մի անտառ։ Գիշերը մնացին էնտեղ։ Շունը պառկեց մի թփի տակ, իսկ աքլորը բարձրացավ մոտիկ ծառին, քնեցին։

Լուսադեմին աքլորը կանչեց՝ ծուղրուղո՜ւ։

Մի աղվես լսեց աքլորի ձայնը։

― Վա՜հ, սա որտեղի՞ց դուրս եկավ, ա՜յ լավ նախաճաշիկ,― մտածեց աղվեսը ու վազեց։

― Բարի՛ լուս, սանահեր աքլոր։ Ի՞նչ ես շինում էս կողմերը։

― Գնում ենք աշխարհ տեսնելու,― պատասխանեց աքլորը։

― Օ՜, ինչ լավ բան եք մտածել,― խոսեց աղվեսը։― Քանի ժամանակ է ես էլ կարգին ընկերի եմ ման գալի։ Ինչ լավ էր՝ պատահեցինք։ Դե՜, ցած արի, որ չուշանանք։

― Ես համաձայն եմ,― ասավ աքլորը.― տես, թե ընկերս էլ համաձա՞յն է, ցած գամ՝ գնանք։

― Որտե՞ղ է ընկերդ։

― Էն թփի տակին։ «Սրա ընկերն էլ երևի իր նման մի աքլոր կլինի․ էս էլ իմ ճաշը»,― մտածեց աղվեսը ու վազեց թփի կողմը։ Հանկարծ որ շունը դուրս եկավ, աղվեսը, պո՜ւկ, փախավ, ո՜նց փախավ։

― Կա՛ց, աղվե՛ս ախպեր, մի վռազի, մենք էլ ենք գալի, էդպես ընկեր չի՛ լինի,― ծառի գլխից ձայն էր տալիս աքլորը։

Any/Some

He has some books.

Do you have any brothers?

There are some flowers here.

He hasn’t got any friends.

Did you see any birds?

Please give me some water.

We ate some cakes.

Are there any boys in the park?

We don’t have any sugar.

There is some snow on the roof.